Türk Devletleri arasındaki işbirliği geniş bir yelpaze içinde gelişmekte, ulaştırma, ekonomi, eğitim, bilim ve kültür konuları başta olmak üzere çeşitli konularda ilerleme katetmektedir. Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’ne (Türk Konseyi) 2019 yılında Özbekistan’ın üyeliği, 2022 yılında Türkmenistan’ın gözlemci üye olması ile Türk Konseyi çerçevesinde işbirliğinin kapsamı genişlemiştir. Hatırlanacağı üzere, Kasım 2021'de, Türk Konseyi Devlet Başkanları 8. Zirvesi'nde yayınlanan bildiriyle, Türk Konseyi  "Türk Devletleri Teşkilatı"na evrilmiştir.

Türk Devletleri Teşkilatı’nın ortaklık ilişkisi yürüttüğü kuruluşlar arasında yer alan Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenterler Asamblesi (TÜRKPA) 2008 yılında Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye arasında parlamentolar arası işbirliğini güçlendirmek, üye devletler arasında siyasi diyaloğu geliştirmek, üye devletlerin ulusal mevzuatını uyumlu hale getirmek amacıyla kurulmuştur. Örgütün Sekreterliği Bakü'de bulunmakta olup, en üst karar organı üye ülkelerin Meclis Başkanları’ndan oluşan Meclis Konseyi'dir. TÜRKPA’nın hukuk işleri ve uluslararası ilişkiler, ekonomik işbirliği, sosyal, kültürel ve insani ilişkiler, çevre ve doğal kaynaklar konularında dört daimi ihtisas komisyonu vardır.[1]

Bu yıl Kırgızistan’ın Çolpon-Ata şehrinde gerçekleşen TÜRKPA 11. Genel Kurul Toplantısı’na Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye’nin Meclis Başkanları, TÜRKPA Genel Sekreteri, gözlemci ülkelerden Macaristan’ın Meclis Başkanı, Özbekistan’ın Senato Başkanı ile onur konuğu olarak Türkmenistan’ın Meclis Başkanı ve çeşitli uluslararası kuruluşların yetkilileri katılmışlardır.[2]

"Parlamenter Diplomasi ile Güven ve İş Birliğinin Güçlendirilmesi” başlıklı 11. Genel Kurul toplantısında daimi ihtisas komisyonlarının raporları ele alınmış ve tavsiyeleri değerlendirilmiştir. Toplantıda TÜRKPA gözlem heyetlerinin Ekim 2021'de Özbekistan Cumhuriyeti'nde gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ve Kasım 2021'de Kırgızistan'da yapılan parlamento seçimlerinin sonuçlarına ilişkin nihai raporları sunulmuştur.[3]

TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin de TÜRKPA’da gözlemci veya özel bir statü ile yer almasını arzu ettiklerini ifade etmiştir.[4] Özbekistan’nın TÜRKPA’ya üye olma kararı ise memnuniyetle karşılanmıştır.

Toplantıda “Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi”nin adının “Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi” şeklinde değiştirildiği açıklanmış, örgütün yeni bayrağı belirlenmiş ve şu kararlar alınmıştır: Sosyal girişimciliğin geliştirilmesine ilişkin model kanun taslağı onaylanmıştır, 2023 yılı için TÜRKPA bütçesini görüşülmüştür,[5] 2023-2028 stratejik yol haritası onaylanmış, komisyonların başkanları ve yardımcıları seçilmiştir, TÜRKPA 11. Genel Kurulunun Çolpon-Ata Bildirisi imzalanmıştır.

TÜRKPA çerçevesinde gerçekleştirilen faaliyetler üye devletlerin parlamentoları arasında işbirliğini ve üye devletlerin ulusal mevzuatlarının uluslararası standartlara uyumunu teşvik ederken, Türk devletleri arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesine katkıda bulunmaktadır. TÜRKPA’nın bir sonraki Genel Kurul toplantısı 27-29 Nisan 2023'te İstanbul’da gerçekleşecektir.