Geçtiğimiz iki hafta içerisinde Amerika Birleşik Devletleri – Azerbaycan ilişkileri açısından bazı önemli gelişmeler gerçekleşmiştir. İlk olarak 27 Kasım’da ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Azerbaycan Devlet Başkanı Aliyev ile telefonda görüşerek ilişkileri normalleştirmek adına bir adım atmıştır.
Öncesinde, ABD Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Avrasya İşlerinden Sorumlu Yardımcısı James O'Brien'ın Senato Dış ilişkiler Komisyonu'nda Azerbaycan'ı eleştiren bir konuşması ve 16 Kasım’da ABD Senatosu'nun Azerbaycan'a askeri yardımın kesilmesi yönünde aldığı karar, ABD ile Azerbaycan arasındaki gerilimi artırmıştı.[1] ABD'li yetkililerin Azerbaycan'la üst düzey ikili temasları ertelemesi ve ikili ilişkilerin eskisi gibi olamayacağı yönündeki sözleri üzerine Azerbaycan, ABD'nin tavrı sebebiyle Kasım’da yapılması planlanan üçlü dış işleri bakanları görüşmesine katılmama kararı almış, ilişkileri askıya almıştı. ABD'li yetkililerin Azerbaycan’a gerçekleştireceği ziyaretler iptal edilmişti.
Ancak Blinken, Aliyev'le yaptığı telefon görüşmesinde durumu düzeltme çabası göstermiştir. Görüşmede Blinken, Dışişleri Bakan Yardımcısı O'Brien’ın Aralık ayında Bakü'ye gelmesine izin verilmesi için müsaade istemiştir. Aliyev de Azerbaycan'ın üst düzey yetkililerinin ABD'ye ziyaretlerine ilişkin haksız yasağın kaldırılması şartıyla Blinken'ın talebini onaylamıştır.[2] Bu gelişme sonrasında ilişkilerde bir yumuşama beklenmiştir.
Ertesi gün 28 Kasım’da O'Brien yapmış olduğu açıklamalarla beklenen olumlu yaklaşımı göstermiş, Ermenistan ve Azerbaycan arasında barış için gerçek bir fırsat olduğunu belirterek, bölgenin barış durumundan faydalanabileceğini ifade etmiştir. O’Brien: “Orta Asya'dan gelen malların, Azerbaycan ve Ermenistan üzerinden Türkiye'ye ulaşacağı bir ticaret yolunun, bu yol üzerindeki tüm ülkeler için önemli bir fırsat olacağını” belirtmiştir. Orta Asya’ya Azerbaycan ve Ermenistan üzerinden geçecek Orta Koridor’dan taraf olduklarını ifade eden O’Brien, Azerbaycan Ermenistan barış sürecinin bir parçası olmayı umduklarını dile getirmiştir.[3]
6 Aralık'ta James O'Brien, Azerbaycan'ı ziyaret ederek Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev tarafından kabul edilmiş, Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ile görüşmüştür. O'Brien, ziyareti sırasında ABD'nin, Azerbaycan'ın enerji kaynaklarının dünya pazarlarına çıkarılmasında oynadığı rolü vurgulamıştır. ABD'nin bölgedeki barışa destek verdiğini, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi ve barış anlaşmalarıyla ilgili müzakereleri teşvik ettiğini belirtmiştir. O'Brien, ziyaretin ardından Twitter üzerinden dışişleri bakanları Bayramov ve Mirzoyan'ı Washington'da ağırlamayı sabırsızlıkla beklediklerini ifade etmiştir. [4]
Diğer taraftan Ermenistan Güvenlik Konseyi Sekreteri Armen Grigoryan, 5 Aralık'ta Washington'da temaslarda bulunmuştur. ABD’yi sıklıkla ziyaret ettiği görülen Grigoryan'ın bu son ziyaretinde ABD Savunma Bakanlığı'nda Rusya, Ukrayna ve Avrasya'dan Sorumlu Savunma Bakan Yardımcısı Laura Cooper ile savunma işbirliği konularını görüştüğü açıklanmıştır.
Son dönemdeki diplomatik temaslar ve açıklamalar, ABD ve Azerbaycan arasındaki ilişkilerin daha olumlu bir yönde ilerlediğini göstermektedir. İlerleyen süreçteki gelişmeler, ABD-Azerbaycan ilişkilerindeki seyrin belirlenmesinde rol oynayacaktır.
*Fotoğraf: TRT Haber
[1] Siranush Ghazanchyan, “Azerbaijan Accuses US of Bias, Refuses to Participate in a Meeting with Armenian FM in Washington”, Public Radio of Armenia, 16 November 2023, https://en.armradio.am/2023/11/16/azerbaijan-accuses-us-of-bias-refuses-to-participate-in-a-meeting-with-armenian-fm/
[2] “Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve ABD Dışişleri Bakanı Telefon Görüşmesi Yaptı”, AzerNews, 28 November 2023, https://www.azernews.az/nation/218087.html
[3] “We See a Real Opportunity for Azerbaijan and Armenia to Make Peace. James O’Brien”, News.am, 28 November 2023, https://news.am/eng/news/794740.html
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI (TDT) 2023 OLAĞANÜSTÜ ZİRVESİ
Gülperi GÜNGÖR 17.03.2023 -
ABD’NİN HİNT PASİFİK STRATEJİSİ BAĞLAMINDA AUKUS İTTİFAKI
Gülperi GÜNGÖR 20.10.2021 -
DERİNLEŞEN İŞBİRLİĞİ: TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI
Gülperi GÜNGÖR 18.11.2021 -
İRAN’IN ŞANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ ÜYELİĞİNE KABULÜ
Gülperi GÜNGÖR 24.09.2021 -
KENDİSİNİ KAFKASYA COĞRAFYASINDA YALNIZLAŞTIRAN ÜLKE: ERMENİSTAN
Gülperi GÜNGÖR 13.12.2022
-
EDF-TAŞNAK ARŞİVLERİ HALEN KAPALI
Maxime GAUIN 08.07.2019 -
ABD TEMSİLCİLER MECLİSİ ÜYESİ ADAM SCHIFF (D-CA) VE ETİK OLMA
AVİM 19.12.2019 -
DÜNYA KİLİSELER KONSEYİ NEDİR?
Mehmet Oğuzhan TULUN 06.03.2014 -
FRANSA KARANLIK TARİHİNİ PAYLAŞACAK BİR ORTAK ARAYIŞINDA
Hazel ÇAĞAN ELBİR 17.10.2018 -
BALKAN SAVAŞLARININ YÜZÜNCÜ YILDÖNÜMÜ
Alev KILIÇ 15.10.2012
-
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2023 -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2022 -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
EMEKLİ BÜYÜKELÇİ BİLAL ŞİMŞİR'İN ANISINA KONFERANS: "21. YÜZYILDA TÜRK DİPLOMASİSİ VE DIŞ POLİTİKA: ÇOK KUTUPLU DÜNYADA YENİ PERSPEKTİFLER"